'Nog maar een paar jaar geleden bepaalden wij wat er ging gebeuren op een dag.'

Verhaal deel 1

Labiba Achghaf (35), activiteitenbegeleider en vrijwilligerscoördinator

‘Wanneer ik ’s ochtends binnenkom, zitten veel bewoners al in de huiskamer. Zestien mannen en vrouwen, één meneer blijft meestal op zijn eigen kamer. Sommigen drinken koffie, anderen kijken televisie. Ik vraag aan elk van hen: “Hoe heeft u geslapen?” en “Wat wilt u vandaag doen?” Soms gaan we cakejes bakken, soms doe ik de nagels van de dames, soms masseer ik handen en gezichten. Zo op het eerste gezicht is er misschien niet veel veranderd, want de activiteiten zijn hetzelfde gebleven. De grote omwenteling zit ’m in onze houding, de manier waarop mijn collega’s en ik de bewoners benaderen. Nog maar een paar jaar geleden bepaalden wij wat er ging gebeuren op een dag. Wij vulden de behoeften in van de mensen die hier woonden. Er was bijvoorbeeld een mevrouw die met haar man vroeger een bakkerij had gehad. Als ik haar voorstelde te gaan bakken, deed ze braaf mee. Tot ik op een dag doorvroeg en ontdekte dat ze een hekel had aan bakken, juist omdat ze het haar leven lang had gedaan. Ik was verrast: “Hè, ik dacht dat u het leuk vond.” Maar zij zei: “Welnee, meid, ik was juist blij toen het niet meer hoefde.”

Een ander voorbeeld: een mevrouw die het altijd koud had, vroegen we niet mee wanneer we gingen zwemmen. We dachten vóór haar, in plaats van te checken of onze veronderstellingen klopten. Met de beste bedoelingen meenden we te weten dat ze nat worden haatte. Maar ze vond zwemmen heerlijk. Nog een voorbeeld: tot voor een paar jaar waren er vaste tijden voor alles, en als iemand bijvoorbeeld niet om twaalf uur ’s nachts wilde gaan slapen, probeerden we hem of haar over te halen met argumenten, zoals: u zult wel moe zijn. Maar net als ieder mens, is ook iemand die hier woont de ene avond vermoeider dan de andere avond, en als hij of zij pas rond middernacht op gang komt, vinden we dat nu prima. Dan slaap je gewoon wat langer uit. Ik heb gemerkt dat als je je werkelijk verdiept in de mensen die hier wonen, in hun leven, in hun geschiedenis, je wordt beloond met de mooiste verhalen. Ik heb leren begrijpen waarom iemand doet zoals hij doet. Een blinde mevrouw die vaak op de grond plaste, probeerden we dat af te leren. Maar toen bleek dat zij haar leven lang op een boerderij had gewoond en gewend was om gehurkt in het hooi of het gras te plassen, begrepen we het ineens, en sindsdien proberen we haar niet langer te overreden op een wc te gaan zitten, maar gebruiken we een babyfoon en gaan ernaartoe zodra we iets horen.