'Jarenlang was ik coördinator in mijn buurthuis, waar honderddertig vrijwilligers werkten.'

Verhaal deel 1

Dick Koldenhof - voorzitter cliëntenraad / vrijwilliger

'Vroeger leefde de gedachte: wij nemen de zorg van u en de familie over. Nu is het: familie, we doen het allemaal samen, we hebben jullie nog steeds nodig. We moeten in contact blijven, alleen dan ontstaat het beste voor de bewoner. Door alle gelederen van de hele organisatie galmt diezelfde echo: verbinding. Verbinding niet alleen tussen verzorgenden en bewoners, maar ook tussen leidinggevenden en verzorgenden, tussen vrijwilligers en verzorgenden, en, natuurlijk, tussen cliëntenraad en verzorgenden en leidinggevenden. Iedereen profiteert van een hybride structuur. Dat is de grootste opdracht aan onszelf. Acht jaar geleden, toen ik hier kwam, was alles veel formeler. Toen stonden we als beroepsgroepen vaak tegenover elkaar en werd de cliëntenraad argwanend bejegend als de eeuwige criticaster. Nu begrijpen we dat we allen gedreven worden door eenzelfde doel: tegemoetkomen aan de behoefte van een cliënt door die te leren kennen. Al kan dat best lastig zijn. De gemiddelde verblijfsduur van bewoners is gedaald van drie jaar naar elf maanden. Dat betekent dat alle betrokkenen in korte tijd een band moeten opbouwen met bewoners om daarna weer afscheid te nemen.

Ik ben nu gevraagd mee te denken over de rol van vrijwilligers binnen Topaz. Het mooie is dat er niet langer in groepen, maar in individuen wordt gedacht. Dat heeft ook invloed op de manier waarop we de vrijwilligers benaderen. Geef ze ruimte, geef ze vertrouwen. Jarenlang was ik coördinator in mijn buurthuis, waar honderddertig vrijwilligers werkten. Aan elk van hen vroeg ik als ze binnenkwamen: “Wat zou je willen doen, waar ben je goed in? Breng jouw specifieke enthousiasme in.” Dat wil ik nu weer doen. Gebruik maken van de individuele potentie van de vrijwilliger. Want te veel activiteiten liggen al te lang vast. Daar wordt niet eens over nagedacht. Neem bijvoorbeeld de klassieke bingo. In de praktijk komt het er zo’n beetje op neer dat de vrijwilligers samen een spelletje spelen omdat veel bewoners niet meer tot een potje bingo in staat zijn. Dan kan je beter in overleg met vrijwilligers en bewoners iets bedenken waar ze wel vreugde aan beleven. Een van de leden van de cliëntenraad die weleens meeging naar zo’n middag, signaleerde dat probleem. De eerste reactie van de verzorgenden op de afdeling was: oh, daar heb je die lastige cliëntenraad weer. Maar de cliëntenraad zei niet: stop ermee. We nodigden alle betrokkenen uit erbij stil te staan. Dat klinkt als een kinderachtig verschil, maar het is heel wezenlijk. Het was een uitnodiging om samen na te denken. En weer werd er een schot afgebroken, op weg naar een nieuw bewustzijn bij alle medewerkers.

Verhaal deel 2

De lijnen korter maken, dat helpt ook. Iedereen moet zich zonder schroom direct kunnen wenden tot de teamleider. Een heel concreet gevolg van de verbeterde samenwerking vind ik de aanschaf van een logeerbed op een van de Topaz-locaties. Een van de nieuwe bewoners werd gevraagd of ze het naar haar zin had. Ze antwoordde: “Oh, ja, iedereen is zo lief, het enige wat ik mis is dat mijn kleinkinderen nooit meer kunnen komen logeren.” In overleg werd er een logeerbed aangeschaft. Nu is die mevrouw nog blijer. Natuurlijk zal de afstand tussen cliëntenraad en de medewerkers van de diverse locaties altijd enigszins blijven bestaan. Want wij staan niet dagelijks op de afdeling. Maar echt, er is een andere dynamiek.

Ik weet dat je bewoners onmogelijk allemaal tegelijk kunt tevredenstellen, maar ik zou tevreden zijn als we die gezamenlijke intentie kunnen vasthouden. Tot en met de ICT’ers en de boekhouders aan toe, zij zijn het die respectievelijk een voor de familie toegankelijke portal moeten maken en moeten tekenen voor de €135 voor een logeerbed.'